Toen Geert Wilders demissionair minister @sigridkaag een ‘heks’ noemde, de hashtag #hexit trending werd op social media en Kaag door cartoonisten op een bezemsteel werd afgebeeld was de term heks ineens weer het gesprek van de dag. Tussen de 15e en 18e eeuw werden in Europa tienduizenden heksen geëxecuteerd. Hoewel er bij deze heksenjachten ook mannen en kleine kinderen werden vermoord, was de heks ruim 80 procent van de keren een vrouw. Één van de laatste slachtoffers op Nederlands grondgebied was Entgen Luyten uit het Limburgse Limbricht. Zij werd in 1674 in haar cel gewurgd terwijl het  heksenproces.
———

Op 18 juli 1674 liet Entgen Luijten zich op eigen initiatief gevangenzetten op Kasteel Limbricht. Zij wilde haar naam gezuiverd zien van de roddels over hekserij die al decennialang over haar de ronde deden. Als zich, na oproep van de autoriteiten, niemand iets tegen haar zou inbrengen, zou haar naam gezuiverd zijn. De autoriteiten doen die oproep niet, maar ondervragen Entgen. Vervolgens stelt openbare aanklager Herman Tacken haar in staat van beschuldiging. Entgen zou onder meer de dood van een kastelein veroorzaakt hebben, een meisje kreupel gemaakt hebben en diverse dieren hebben doodgetoverd. Getuigen worden gehoord, maar die verklaren niet dat Entgen een heks is. Desondanks stelt Herman Tacken dat al zijn aanklachten bewezen zijn en dat Entgen gefolterd moet worden omdat ze niet bekent. Een bekentenis was destijds voorwaarde voor een veroordeling. De schepenbank wil eerst onafhankelijk juridisch advies. Dat advies stelt dat Tacken niets bewezen heeft. De schepenbank zou de getuigen nader moeten verhoren en liefst andere onafhankelijke getuigen dagen.

———
Voordat over dit advies een besluit genomen kon worden werd Entgen Luyten op 9 oktober 1674 werd Entgen Luyten dood aangetroffen in haar cel. Ze werd gevonden met een strop om haar hals die daardoor volledig gezwollen was. Op haar keel zaten striemen en de chirurgijn trok daardoor de conclusie dat Entgen gewurgd zou zijn. Opnieuw vraag de schepenbank extern advies. Jurist Helgers die ook het eerste rapport schreef, maakt van moord zelfdoding uit schuldbesef. Haar lichaam werd, op Helgers’ advies door de vilder met paarden weggesleept naar het dorp Einighausen. Daar werd ze begraven onder de galg.
———
In het Limburgse dorp Einighausen is er vandaag de dag een Entgen Luytenstraat. In 2021 kwam de roman ‘De Heks van Limbricht’ uit van schrijfster @susansmitinstagram. Alle processtukken rondom Entgen Luyten zijn bewaard gebleven in archieven, maar de door Smit beschreven procesgang is volledig fictief. Desondanks is haar boek een aanrader!
Bron: Wim Donners, Dossier Entgen Luijten – ‘de heks van Limbricht?’.