Een Nederlands Romeins archeologisch topstuk van 2000 jaar oud

Een Nederlands Romeins archeologisch topstuk van 2000 jaar oud

Het lijkt misschien op een accessoire voor een gemaskerd bal, maar dit beeldschone Romeinse ruitermasker werd ruim 100 jaar geleden opgedregd uit de Waal, vlak bij Nijmegen.

DOOR:
Axel Stam
Sunday
3
August
2025
Een Nederlands Romeins archeologisch topstuk van 2000 jaar oud

De gevonden helm (die grotendeels is vergaan) bestond uit een helmkap met nekbeschermer en een gezichtsmasker. Dat masker zat met een scharnier vast aan de helm, zodat het omhoog geklapt kon worden. Het ijzer van de helm was grotendeels vergaan, maar het masker was bekleed met verzilverd messing. Sommige details, zoals de lippen, oogleden en voorhoofdsband, waren zelfs verguld.

De helm en masker dateren uit de periode 50–100 na Christus. Lange tijd dacht men dat zulke helmen vooral werden gebruikt bij parades en ceremoniële optochten. Maar uit onderzoek blijkt dat gezichtshelmen ook in echte gevechten zijn ingezet. Ze werden op maat gemaakt, zodat het masker naadloos aansloot op het gezicht. We kijken hier dus letterlijk iemand uit het Romeinse leger in de ogen. De bustes op de hoofdband stellen waarschijnlijk Bacchus voor, de god van wijn en extase.

Waarom de helm in de rivier belandde en van wie hij was, blijft een mysterie. Onderzoekers vermoeden dat hij in een zak is gestopt en bewust in het water is achtergelaten. Mogelijk was het een wateroffer, een bekend gebruik in die tijd.

Ter ere van dit unieke masker staat er nu een imposant kunstwerk vlakbij de plek van de vondst. Het origineel bewonder je in de collectie van Valkhof Museum in Nijmegen.

No items found.