De geboren Fransman was een exponent van de Wetenschappelijke Revolutie en zijn denkbeelden speelden een belangrijke rol bij het ontstaan van de Verlichting. In 1618 was hij op ‘stedentrip’ in Breda en dat beviel hem wel. Hij besloot twee jaar later terug te keren en zich permanent te vestigen in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.

‍

Door zijn bekendheid in Frankrijk stond Descartes continue in de belangstelling. Zijn denken had alleen rust nodig en die vond hij in de Republiek. Hij hoefde hier ook niet bang te zijn voor vervolging vanwege zijn, voor de katholieke kerk, controversiële standpunten. Hij ging eerst naar West-Friesland en Den Haag, waarna hij onder andere in Amsterdam, Leiden, Deventer, Dordrecht, Franeker en Utrecht verbleef. Uiteindelijk streek hij neer in de omgeving van Alkmaar en in Egmond.

‍

Descartes schreef over Nederland: ‘Tussen al deze mensen die zeer bedrijvig zijn en zich meer bekommeren om hun eigen zaken dan dat ze nieuwsgierig zijn naar die van anderen, heb ik even eenzaam en teruggetrokken kunnen leven als in de meest afgelegen woestenij, zonder dat ik het gerief hoefde te missen van een drukke stad.’

‍

Niet alleen de rust was belangrijk voor Descartes. De Republiek bevond zich op dat moment in de frontlinie van het wetenschappelijke onderzoek en er waren veel mogelijkheden voor tegendraadse denkers om hun ideeën uit te werken. Eind 1649 besloot hij op uitnodiging van koningin Christina van Zweden naar Stockholm te vertrekken. Zij was zeer geïnteresseerd in alles wat Descartes deed en hij zou een functie aan het hof gaan bekleden. Kort daarna in februari 1650 overleed hij aan een longontsteking.

‍

📷: Portret van Descartes door Frans Hals

Bron: ‘Descartes, Zijn Nederlandse jaren’ door Hans Dijkhuizen

‍