Tegenwoordig hebben veel mensen een hekel aan de Amsterdamse stadsduiven en worden ze ook wel de vliegende ratten genoemd. Vroeger werden deze duiven gebruikt bij spionage of communicatie. In de huidige tijd van mobiele telefoons, satellieten en drones klinkt dat heel ver weg, maar het gebeurde op grote schaal. In de Eerste Wereldoorlog werden postduiven bijvoorbeeld gebruikt om berichten van het front te sturen of om spionage foto’s te maken (📷1-2).
———
Tijdens de Tweede Wereldoorlog hadden de Duitsers ook een hekel aan duiven. Ze waren als de dood dat er in bezet Nederland postduiven ingezet werden voor spionage. Vanaf juni 1940 werd Nederland een no-fly zone voor duiven (📷4). Duiven mochten het hok niet uit en alle duivenhouders moesten hun dieren registreren. Dit werd uitgevoerd en gecontroleerd door de zogenaamde Duivenbrigade (📷5). In die tijd hadden heel veel Amsterdammers postduiven. Tussen 1940 en 1942 registreerde de brigade 32.709 duiven in de stad. Wat deed men met de stadsduiven? Die kon je voor een vergoeding inleveren bij de politie.
———
Vanaf 1942 werden de Duitsers strenger: alle Amsterdamse postduiven moesten dood. De duivenmelkers moesten dit alleen zelf doen. Als bewijs hiervoor moesten de afgehakte pootjes, inclusief ringetjes, ingeleverd worden (📷3). Er zijn verhalen van mensen die hun geliefde postduiven lieten onderduiken en de ringetjes met een ander pootje inleverden. Aan het einde van de oorlog werden de Duitsers nog serieuzer en stond er zelfs de doodstraf op het houden van postduiven.
———
Of uiteindelijk alle duiven gedood werden? Een archiefstuk van de Duivenbrigade uit augustus 1944 meld somber: ‘Surveillance in Rivierenbuurt. Aldaar vliegen nog steeds duiven. Bij verstrekking van voeding zal getracht worden ze te vangen’. Het is Duitsers dus niet gelukt Amsterdam duifvrij te krijgen!🕊
———
Deze post werd gemaakt in samenwerking met @stadsarchief en @vlochemverkent