Deze houten schepen werden gemaakt in Hollandse scheepswerven. Hoe kon een relatief klein land zo snel houten schepen bouwen? Dit had alles te maken met de uitvinding van de houtzaagmolen in het Noord-Hollandse dorp Uitgeest.
———
In 1592 doet Cornelis Corneliszoon van Uitgeest een revolutionaire ontdekking. Door het gebruik van een krukas kon de rotatie van de wieken van een molen omgezet worden naar een zaag. Op deze manier kon de kracht van de wind gebruikt worden om houten planken te zagen. Deze manier was 30x sneller en veel preciezer dan zagen met de hand. Door de uitvinding konden Noord-Hollandse steden als Alkmaar, Hoorn en Zaandam ineens een grote bijdrage leveren aan de Hollandse welvaart.
———
Niet lang na de uitvinding van Cornelis werd de Verenigde Oost-Indische Compagnie, de Noordse Compagnie en de West-Indische Compagnie opgericht. Voor het bouwen van al die schepen waren enorme hoeveelheden hout nodig. Voor een Spiegelretourschip van de VOC moesten er ongeveer 3000 eiken stammen verzaagd worden.
———
Cornelis Corneliszoon van Uitgeest omschreef zichzelf als ‘een schamel huysman, met wijff ende kijnderen belast’🤨, maar hij zorgde wel voor een revolutie binnen de Hollandse industrie. Het is bekend dat in 1750 meer dan 400 van de 600 molens in de regio van Zaandam uitgerust waren met de uitvinding van Cornelis.
———
📷1-3: In de 19e eeuw stonden er zo'n 85 molens rondom Amsterdam. In 1880 legde J.M.A. Rieke dit prachtige panorama vast met molens buiten de Singelgracht. Negende van links is molen De Otter, de enige nog bestaande houtzaagmolen.
Bron: @stadsarchief