Historische groei en instorting van de Nederlandse steden

Historische groei en instorting van de Nederlandse steden

Steden groeien en volgens het @statistiekcbs woont in 2035 drie kwart van de Nederlandse bevolking in stedelijke regio’s.

DOOR:
Axel Stam
Friday
26
March
2021
Historische groei en instorting van de Nederlandse steden

Nederlandse steden hebben een rijke geschiedenis, de meeste zijn tussen 1100 en 1400 ontstaan. De locatie van de eerste steden hing vaak samen met een natuurlijke infrastructuur. Steden als Utrecht, Deventer, Zwolle, Kampen, Haarlem en Leiden ontstonden allen langs de oevers van rivieren. Ook Amsterdam ontstond als havenplaats waar de Amstel in het IJ uitmondde.

———

Het is interessant om te zien dat de stadspatronen die in het begin onstonden tot op de dag van vandaag vaak nog zichtbaar zijn. In het centrum van veel steden worden al eeuwen weinig tot geen veranderingen doorgevoerd qua straten en gebouwen.

———

Na het jaar 1500 vond er qua economisch zwaartepunt een belangrijke verschuiving plaats. Door de blokkade van de Westerschelde bij Antwerpen en de opkomst van het graafschap Holland verschoof dit zwaartepunt van zuidelijk naar noordelijk Nederland.

———

Met het ontstaan van de onafhankelijke Republiek der Verenigde Nederlanden rond 1580 veranderde er nog meer. Waar de oostelijke Hansesteden als Deventer en Zwolle lange tijd een leidende rol speelde, moesten ze dit in de 17e eeuw afstaan aan de westelijke steden zoals Leiden en Haarlem. Het jonge Amsterdam groeide in de 17e eeuw zelfs uit tot het belangrijkste handelscentrum ter wereld. Voor de elite in deze steden was de 17e eeuw dan ook een ‘Gouden Eeuw’.

———

Waar er in de 17e eeuw enorme groei werd doorgemaakt, volgde er in de 18e eeuw juist een instorting. Zo raakte Haarlem na 1700 bijna de helft van zijn inwoners kwijt. In 1732 telde het nog 40.000 inwoners, maar dat aantal was in 1795 gedaald tot minder dan 22.000. Ook in Leiden was de bevolkingskrimp enorm in de 18e eeuw. In 1732 telde Leiden 70.000 inwoners, in 1795 nog maar 31.000. Historisch gezien is economische achteruitgang na een periode van hoogconjunctuur onvermijdelijk. Een economische crisis. Al eeuwenlang vertoont de markteconomie een golfbeweging. Dit was in Nederland ook het geval.

No items found.